Khuolzin Châm Sawt-I

-William Banzangte

            Nikum, December 2011, khan mani run luma Krismas hmang dingin Tuithaphai tieng ka suok a. Ka’n hisap dan chun thla hni vel um dinga insiem ka ni a; chu ding chun return ticket khawm ka lak bawk a.

Amiruokchu, mihriem chu mihriem ei ni a, ei hma el a thil hung tlung ding khawm ei lo hmu thei ngai naw leiin tam tak chu a mi barakhaih hlak a. A then ve thung chu hriet lawk a ni naw khawma thil hung tlung chu hadam taka hrethiem el an um ve bawk.

            Kei khawm tuta tuma ka hang chawl chuh ring naw tieng daiah ka nuom bak ka hang chawl zei el! Chawla dinga suok na na na chuh thaw ding bek bek ka nei naw a; a tul le pawimaw dan a zir a hang khawsa ka ni tak. Hmar biel a dam ka zun zin thei nawk a, vangnei kan ti hle. Inzin tum hrim khawm ni lo, ka pate motor zui ding a remchang leia fe ka ni tak. Election tawm hi Hmar khawtina sum, sa le lu suklumna chi hrang hrang-a tui, a phit, a mum, a zuol-a ra kúr tuk hun lai a ni a, sumdawngtuhai ta ding khawma a hlawk hle. Motor service hai ta ding ngat lem chun a lêta an hlawk theina hun lawmum tawite, election bo ruol a bo nawk el ding chu a nih.

            Ka pieng le murna Parbung khaw dung khaw vang hruta, nun hlui (hei ti ve bawk ka tih) dawn khawl a chul ram fang chu ka lungrila ka beisei tak a nih. Khawhnawma ruol kimte a vate pera kan fena hmun, hawp ruk ding lekhaziel bawng rút khawma ngavawk kuoi a kan fena ruom dàm, Hmar biel le Mizoram pela hin khawvel ropuina a lan dáp duoi a ni ti réng hre chang lo a sipai-pai a kan inhnelna tlang hai dàm, khaw kawl vadungte hai a ai kan manna hlak dàm fang kuol chu ka nuom tak a nih. Amiruokchu, chuong ang beiseina nei a ka zu fe tum tak chun ka pate driver, Tv. Salem, sangnu chu a hung boral ta thut el a. Ni khat khawm chawl hadam hman lo in zingbu fak hma chun hmawsarumin Hmarkhawpui panin kan liem suk nawk ta nghal a. Salem le hin kan lan biek rawn naw a chu pa fel, inngaitlawm le mi inza thiem tak a ni ti chu ka hriet thei nghal a. Khawvel ngaia mi vangduoi a nina le, mi nazawng hrieta a hril rik ngailo a hringnun lamtluong ka zuk dawnin ka lainat hle. Thaw thei dang rak ka nei chuong si nawh. Re thiepa intawl thla pei chun Hmarkhawpui chu kan tlung ta hlawl a.

            Nisa khawm a lo inher diei ta a, sawi ding inváiin phìngpui khawm chu an hrawk vel ràt rát a. Hmelhriet le ieng neilo khawm chun inthlahrungna chu ka lo la nei ve kâk si. Mi lusun beidawng laia fak ding lo zu zawng buoi sen hlak chuh thil mawilo el khawm ni lo in, thil awmlo hul huol a ni bawk. A tawpah chun ka U Sansuok, ka pate motor enkaitu tak, chun thil mak deu el hi a hung rawt ta a. “Sipuikawn mi, ei kohran hai mi pakhatin inkhawmpuia a thuhrilnaah ‘Kan vengah in hung inzin chang fak le riekna ding dam in hriet naw pal chun kan in hung zawng dawk el hlak ro’ a ti nih” a ta. Chuongchun, ditthlang thei khawm kan ni ta si naw lei chun, kan hang zawng ta a. An inah chun ka hang lut ta chawt a. Bu thing an lo nei naw leiin an mi la suong pek chawpa, kan in suk tlai ta a. Kan hme chu u hé hù naw sienkhawm taksa’n a lo phamaw ta tlat chuh; kan nawr thlak ta zung zung a ni deu tak.

            Taksa a khawp ta chun leili khawm a lo zawi nuom deu ning a tih; zawr dinga an phal zen zen lo, an chawra zawngta chuh mi’n chaw tir dingin kan hni a. Cheng 600 man lai cing chu kan inchawk an mi phal pek a. Chu khawm chuh kawmah cheng hni duli bi ang velhu’n an mi pek a. Hlawsam dawlah zawngta kan phur ta ik lem a kan lawm hle. Kan inrelbawl dan ding kan zuk hril tlang vel leh kan driver kha lo theiloa a la cham a ngai a. Ni hni ni thum bek a la chawl a ngai a. Motor hmang nuom an tam si, chu lai kar vel a chun a ni ka role pawimaw tak chu ka hung play tan chuh! Nisa’n kawlrawn a sun tep chun Parbung pan in kan kir ta a. Tipaimukh Road, National Highway lai a tha naw pawl tak, khawm chu black-top hmu ding um ta lo khawpa a siet zuol na mawnga inthawka motor khaltu anga zuk inhmelhriet pui tan chu a lo awl-ai naw khawp el. Ruongnau (Tuiruong kau peng) in a fur a thala hi lampui a hraw ve na lai chun ka intang ta chat a. Phur a záng chun a vadung tuong a’nruol naw bakah a lung an nâl leiin motor ke pakhat ankâng hlak a. A renga hnuoiah pil tawk tawka an mi tawl hrawn hmana intang ni bo lo ana, pakhat a hei inkàng lem chuh harsa tak a nih. Parbung fe tum tlangval pathum kan phur hai leh thei tawpa nawra kan sawi kan sawi chun kan suok dawk thei ta hram a. Lama chun Lungthulien lovai kan hmu hmu chuh kan kan zuk rut pei a. Kan tlangval phur hai chun fiemthu titakin “Pu Lallukhum lo vote ro uo” an ti pei a.

            Thimbuta Parbung kan zuk lùt chun ro dang a hung suok nawk ta a. Kandidét tin chun an mi le sa Tuithaphai a inpem ta dam, inchuklai dam, sumdawng le eleksawn boruok inrui a lo inleng vel hai dàm chuh vawt thlak dinga tawl thlak an lo tum vawng leiin motor an heiar nuom seng a. Chu chu hang hnawt dingin kan insukthluk nawk thut a. Kai tung tieng chu passenzar kan hmu leh kan ta dinga bawnas ang a ni a. Hmarkhawpui a khan Tuithaphai fe nuom mi sawmpakhat an um thu kan zu hriet zo chau a ni bawk leiin a zan zan chun kan bir suk nawk ta viei viei a. Ka naupang laia ka ruoltha pakhat chu lam a titi septu dingin kan thuoi a. Tluong taka tlan in zan dar 11:30 vel in kan tum ram chu kan tlung hman a. Anachu tlangram a khawm a khaw chin deu hai chuh an re inhma leiin an lo dei vawng ta hi ana. Mi zal hnung va sukbuoi vel chu kan inphalam leiin kan pathum chun motorah kan hadam a.

            Zing dar 3:00 a inthawka kan passenzar ding hai rut khawmin varthle’n Tuithaphai pan in ka inthawk tan ta a. Parbungah zingbu fa in khaw hrang hrangah passenzar kan zuk lak pei a. Tata 407 pakhat kan inthlawn pui chun Tuolbungah Pu Chalton rawihai a la va thak malam leiin anni nghak malam peiin muongchangin kan lo tlan pei a. Pherzawl kan tlan pel chun lam a tha thawkhat tho tah. Amiruokchu, a hmaa a ngirhmun ngaituo lo chun ‘a tha’ ti ding a lan nawh. Darkar khatah kilawmetar sawmli panga a hrata el khal phak chun hringna a suk derthawng hle ta tina anih. Hi tuma kan inzinna a kan tlan hrat dan chawkruol chuh darkar khatah kilawmetar sawmpali vel a nih. Chubakah khaw tin deuthaw ah Sipai chek pawst a um leiin nghawk a um hle. Nguk taka tlan thei khawmin an mi siem nawh. A tlangpuiin enti thaw sung le an mi chek sung hin minit sawmhni vel a lak. Chu chu belkhawm chun an mi chek sung po hi darkar thum vel ana, sawt ve tak a nih.

            Zan dar kuo velin Tuithaphai kan lut tan a, kan passenzar hai kan thak nghien nghien zo a in kan lut chun zan ril a lo ni nawk der el. Thaw thang khawm la ni lo, ami sawktu um thak lo, chawlna ding hun um bawk lo a sunnithlak takmeu meu a motor zuk khal chu sawl a um ve tei a ni aw! Mi dung chen dung nei naw lang khawm hi chenah ku hin kawng le zàng a kim ve khap tho ana; a na ding inzen chu a tam khawp el. Hehehe… Kan fe laklaw met leiin Inrinni le Pathienni kan chawl hadam a. Hi sung hi remchanga la in Saidan a Naupang Inkhawmpui a thang kan naupanghai ka lo thak lawn a. Naupang Inkhawmpui e ti lo chun thiltha ka hmu tie…a fuk tei a ni ie Bei… J

            An inkhawmpuina hi Saidan Community Hall a na, a lien rak naw leiin naupang ruol a sung kan inken a. Kei khawm ka rawi ringum pakhat leh tuol lai kan inthung ve a. Gate tieng ka zuk nghat lai tak chun gate zawna chun car pakhat a hung chawl chat a. A hnung tieng kawtkhara inthawk chun mi pakhat a hung inher dawk zat chu chu… nu vuoi!!! Tuoni’n Sawrtui a kan lai tak Neilalin a lo hmu kha ka zuk hriet dawk rum rum el. Ka lungril khawma’n ama Neilal ti ang ang ku khan ka ti ve hiel ni’n ka hriet. Kum 20 hnuoi, pum duong infuk et awt, a hmel chuh aw… Heihah! To tu’m. Kha hringmi serafim hmelhmang puongsuokna ding chun hring khawvela ka tawng hriet ta le ka themthiemna hin a la tlin mawl naw ie. Hrilsuok lo thei lo ngirhmuna ka um pal a ni chun mihrang Shakespeare le kam themthiemhai rauthla la rawn zet ka tih. Hi kawnga ka baksamna leia ama la tawng ve phak lo hai suongtuona lungrila a hluo ding lalthungpha a hluo phak naw ding nek chun ka bau kawtkhar hi lan chip hri sienla, ka ziekfung khawm hin a tinzawn la hem lem el raw se.

(Sunzawm Ding…)