Pages

Tuesday, May 17, 2011

HELLO!! HELLO!! TUM ANA KA BIEK!? -Rev. H.M. Songate


“Pathien in mihriem chu a kova ‘khawlai am I uma?’ a ta”
Genesis 3:9

Rawngbawlna le inzawmin ka hun tamlem inzinna in kum 30 sung kalo hmang ta a. Tulaia ka nghawk tak chu ‘Hello’! ‘Hello’! Ti ri hi a nih. Eini lai le vairam ah ei uor bek bek el hi a ngaina ka hriet nawh! Sapram le ram dangah chu hieng bek bek hi an nawh! Mobile hi eilo lawm bak el! A then lem chun inphalam der lovin biekin sunga chen an la pai ri kung kung nawk nghal! Mobile um hma khan iengtinam eilo khawsa tawl hrim ani? Mizoram tak ngiel khawma 602500 lai Mobile an nei hman! A mi lukip in an nei deu thaw tina ani chu! Thil tul raklo an hril rawn ting el ding ning a tih! Kha hma deu khan Heatrow airport London ah kan vuongna ding a sie leiin kan chawla. Tum neka sawt chawl chu
Londona khawm a’nhawi chuong lem nawh. London a inthawk Bangkok vuong ding ka na. Mi 300 chuong in dar kar 7 kan nghak a, nghawk a um tho ie! A then in lekha kan tiema, a then an inlusu a, chulai tak chun Vai pakhat a hung thang ve chu a mi hung sukbuoi vawng ringawt el a nih. A pawimaw tak ang ziezang in a handset a kei dawka, an ring thei ang takin ‘hello’ a ti deu zinga. A kar leh a’nnuia, an vak vela! A ban a vaikuol vela! Hnam chu a um tawp ie!! Ei inzin rawn chun hnam ding intlawk an tam ting el ding ana! Ka bulah Tata group director pakhat a um a. ‘India mi ni hi kan zak’ ka tia. Ama khawm chun a mi support hle. Mi zai ngaia thuhril nachang hrelo hai ta dingin Mobile nei hi khap thei nisien ka nuom hiel el anih!

Ka bu suongpa hi Shillong ka umtira pawl sawm inchuk ana, tuhin MA kan zo tir ding kum an tah. Ka nekin phone call a dawng rawn dai! Nupui thenkhatin mobile an chel
ren rawna thungna an rem sau saua an ke an chinglira, an hei tawng tak tak chu mobile handset kha ka lo enhla hlak chu tie!! Mobile battery in hriselna a suksiet tak tak ani chun a tuor pawl ni ngei ei tih. Lampui a chen ei tawng mawl mawl el ana! Mobile um hma nek khan nasatakin ei tawng rawnin sms in ei inbiek rawn lem. Amiruokchu, Pathien le ei inbiekna tieng ruok chu a tam pha chuong nawh. A tlawm lem hman hman ka ring. Technology hi eini rawi mithiemlo takngiel khawm hin ei thawhla an tah. Ei nauhai in an hmang suol dan hre lem inla chu pawi ti ngawt ei tih! Pathien kuoma ‘hello’ rawn inchuk a ngai hle. Pathiena inthawka ‘phone call’ dawng ve hi a pawimaw ta de aw! Unau, khawlam i uma? Lalpa’n a ko che a chu mobile ‘hello’ ri chau ani i dawng? Adam khan Pathien rawl a hriet de naka chu a sim naw leiin a tuor tho thoa. Eini rawi chu Pathien rawl ei ngaithlak naw leiin ei tuor asa ting ding anih.

Pathienin a nauhai a biek dan tlangpui deuhai khuong ang khun hei tarlang inla:-

a) Pathienin direct in a nauhai a biek rawp hlak; Thuthlunghluia inthawk vawisun chenin. Amiruokchu, ei lulul lei le ei thienghlim tawk naw leiin a rawl ei hriet thei ngai naw ani lem. “Rawl chite dam riei..” hrietfuk an tak hlak. Thil ri dang ei ngai pawimaw lem leiin. A rawl ei hriet khawmin ei zawm nuom ngai nawh. A thupek khir ei ti leiin. Hi hi inbiek dan hi ‘vertical call or talk’ (chung tienga inthawka hung biek) ti ani hlak. Chuleiin, thlarau thienghlim rawl ei man thel rawp hlak anih. Nupui tamtakin ‘a kara kar khat sung Pathien leh kan inpawl’ an ti vet khawm hi an ngaituona meimei a nih! Saptawng term chun chu ang chu “intra-communication” an tih. Vaihla le hla lenglawng khawm ei lungrilah a hung suok chang bo lova! Chuchu Pathien rawl ani kher nawh! Lungrila hung suok taphawt Pathien intum thei ni naw nih. Chuleiin, chungtienga inthawka ‘hello’ kha ngaithlak a hriet hrang a tul hle a nih. Mobile nakawr le sukde deu zing hai ta dingin chungtieng rawl hriet ava’n tak awm de! Zingkar hun tha ka nei lai ka mobile ka bula a um ka phal nawh. Ka nuhmei le ka nauhaiin an control tawp hlak. Office ah khawm ka buoi chun ka secretary nu kuomah a um zing hlak. Thil a sie naw khawm a hmang dan ei thiem naw chun a sie tho tho hlak. Chungtieng rawl ngai pawimaw’ng ei tiu khai.

b) Mihriem through in ami biek hlak: Mi in thiltha le thutha an hril khawmin ei rilrem zawng annaw chun ei pawisa chuong ngai nawh. Ei rilrem zawng kherin Pathienin ami biek ngai nawh. Mihriemhai hmangaina rawl khawm na ei ti rawp hlak. Chuleiin, mihriem through-a Pathienin ami biek khawm pawm harsa ei ti hlak. Entirna dingin, Nova hmanga thuhril chu an pawpsa naw ani kha. Isu in nuhmei mak thu a hril khan Peter le a ruolhai khan “chuong chu thukhir khan tak anih” an ti khum dai el ani kha! Dr. I Ben Wati in e-mail a mi hung thawnna ah chun, “Nehru in Naga politics ah inrawl dingin ami kova, ka principal hluipa in Isu kona che kha thlang lem rawh a mi tia, chuleiin rawngbawlin ka um a nih” a tih. Pathien mihai thuhril hi ngai pawimaw a tul hle. Bible thiemhai chun hihi ‘horizontal call/talk’ an ti hlak a nih. Mi tamtakin ‘preachers are unteachable’ (thuhriltuhai hi inchuktir thei anni nawh) an ti hlak. A mihriem izirin an dikna chin um a tih. Kha hmaa (Late) K Lalhmingliana rawngbawl lai khan Dumziel a hawp hlak an tia, CCPur mihai mit a kham leiin, Rawngbawltu senior pathumin, ‘speaker nisia dumziel hawp chu a remchang awm nawh ie’ an hang tih a. Ama chun ‘Min hmangaih avangin ka va han lawm tak em, zanin atangin zial a bo ta’! a ti nghal. Mi inngaitlawmhai in midanga inthawkin Pathien rawl le malsawmna an dawng rawp hlak. Ei dawng ve hlak am aw!

c) Bible thu in ami biek hla:  Rawngbawltu ropui tamtakhai hi Bible thua biek anni rawp hlak. Pathien thu hriet naw chun Pathienin Bible through in ami biek thei nawh. Chun, Bible tiem ei pei bawk nawha, ei pawl hne bawk naw chun Bible veka biek let chu a harsa hle ding a nih. Ei tiem khawmin Pathien rawl hrietna dingin ei tiem nawha, hrietna zauna ding le Sunday schoola inselna dinga ei tiem chau ani lem hlak! Dr. John Haggai chu kum 90 lai ani tah a thla thum dan zatin Bible ka la tiem suok hlak atih. Ka phak naw hle el. Isu in Setan thlemna a dawnna le a hnena kha Bible thu ‘ti a ziek anih’ ti vong ani kha. ‘Ti ziek’ hi ei hriet rawn ve angai. Ami biekna ding, nitin varna ding, suol dona ding le mi thuoitu dingin bible ei tiem rawn a ngai. I mobile siehmang la i hun thatak kha Pathien leh hmang inchuk rawh. I ni hmang dan danglam ngei ngei atih.

d) Hla in ami biek hlak: Mi tamtak chu thu nekin hla in Pathien in a ko in, a biek hlak. Chuleiin, inpakna hla a telpui chaua sak nilovin makhat chaua um chang in saka inpak hlak ding anih. Hla thu hriet rawn a tul a, an phuok nasan hriet rawn a tul bawk. Makhat chauin, thiem le thiemnaw hril lovin lungril takin Pathien hla in chawimawi hlak rawh. Hla vekin a biek hlak ding che anih. Hla in mihriem lungngaina a min theinghil tir hlak. DL Moody le Ira D Sankey rawngbawlna a hratna san lientak chu ‘thu le hla’ inbuktawk rawngbawlna kha a nih. Eini rawi hla dit dan chu a thluk nilem sien a hawi chang a um! Tulai contemporary worship ah a pawimaw tak chu ‘hla’ a nih. Tuhril nekin a chang chu hla a anmi thuoi hin malsawmna ei dawng tam lem hlak. Ei biekin inkhawm tamtak haia ei hla sak dan ka ngaituo pha ka imu a suok hlak!! Lengkhawm thluk nilo, solfa thluk ni bawk lovin an mi hei hrut tak tak chu kawng a kham thum hlak. Tlawmngai a ei sak zo hram lem nisien a hawi. Nupui thenkhatin an hei inzawt nawn chang chu palai tir tak ei nuom hlak!! Solfa thluk an leh indiktakin, a bu kimin thum ham hama sak el ding. Lengkhawm zai anleh khuong inrang taka inhnik deua sak hlap hlap el ding. Solfa le lenghkhawm kar laka hla sak ei ching vet hi sim vang vang ding anih. Chuongchun, inkhawm a suk inhawi hlak a Pathien chawimawi a’nhawi hlak anih. Hla a Pathien chawimawi inhawi zie eila paw fuk zo tak tak naw leiin ‘hla ka sak ngai le’ dam ei ti hlak. Hla hi Pathienin a nauhai a biekna hmangruo pawimaw anih.

e) Thilsiemhai (nature) a inthawkin a mi biek hlak:  Pathien nauhai chun a thilsiem ropui zie eihmu rawn po le a ropui zie ei hriet zuol hlak. Himalaya tlang dam, tuipui (ocean) dam in Pathien ropui zie an puong lang zing anih. ‘How great thou art’ (I ropui ie) ti hla dam hi thilsiemhai a inthawkin Pathien ropui zie fie takin a hmu a nih. Psalm ziek tamtak hai hi thilsiemhaia inthawka Pathien chawimawina anih. Ka thilsiem hmulaia ropui tak le mak ka ti emem chu Ocean, ‘tui finriet’ anih. July 1981 kum ani nghe nghe. Ka nuhmei le nauhai hmu dingin kan hnar bek bek el. Ka ruol vai pathumhai leh tuipui kamah kan dingthathuona, kan tawngtaia Pathien kan inpak chu a va ropui de aw! Chuleiin, unau, ‘Hello’ ri tamtak le sms ri tamtak lai Pathien rawl hre tumin insiem ve raw khai. Pathien naua insal ve bawk karkhat sung Pathien rawl hre der lo dam, Bible thu tiem ngailo dam, inpakna hla lungril taka sak ngailo i ni chun i mobile ri chau hre hlak i tih! Chuong ang mi chu ngaituo umtak ringtu ei nih. Pathiena inthawka ei umna a hla hle tina anih. Pathien thu a ngaidan hril eila huoi vieu nawk hlak si! Ahu huo chaua Bible tiem ding nilovin, a hu huo chaua inpakna hla sak ding nilovin, makhat ngeiin Pathien biek ei ching zawngsak a ngai. Pathien in ma lovin ‘hello’ tiin a biek zing chea, hre tumin I lungril mobile kha hawng ve tam le. Amen!

No comments:

Post a Comment