Hmangaina Pâr (Zuoli nghil lo na’n) - Darsanglien Khawbung

Hmangaina Pâr (Zuoli nghil lo na’n)

- Darsanglien Khawbung

Kan hlimlai ni a rei lo e,

Thamral si lo thinlai a;

Suilung muhnung a kaitho nawk hlak,

Nghil ni I um awm si nawh.

Khai, hla khawm ka lo phuok thei naw mani ka ta, ka lo va thiem de eh!

A nih! Kawlvalengsam ramah thiemna rûn bel ding in marieng te’n ram ṭuon rel in,amin an hril thiemzirna rûnbel in Lanu, angel an ti mawh! Ka tawng ni chu, hrietzing ding in ka lungril ngaituona le ka thluok insit umtak suongah hin ziek in a um ta tlat chuh, chu ni a inthawk chu, hmu chak in an rûn belzai ka rel a,ka lenruolhai sawmkhawm in chu rûnsang mawitak chu ka chuongkai a, a chu rûn sung chu mawina tinrengin an huolvel ni hiel in ka hmu.

Hung leng ro ami tina ṭawngkam khat chau ka nâ ah hin a cham zing a, chu rûn sukmawitu tamtakhai lai chun, ama ngei hi a mawizuol in ka hriet chu ti……..

Awleh! Ka hming mawi naw tak khawm nisien, i mi kona lei khan khawvel a hming mawi tak a i min suo hiel ni’n ka hriet a. I anka-nem vawikhat chau hriet khawm kha ka ta ding in a hun tawk leiin hriet nawn rawp khawm ka beisei chuong le! In vangkhawpui lamtluong ka fang châkna chu thina chau naw chun mi dang naw nih, ti a ka lo suongtuo hlak, a tak ram chang dinga hung leng thei in tih i mi ti na kum, ni le thlahai chu ka ta ding in inchik thlak le hrietzing thlak a va ni ngei de aw……Kha ni kha Ka hmangaina che in thla-a-zar khum hnug che a ka hung hmasatak na ni kha a na. I mawi ka ti chau khawm ni lo in hmelṭha ka ti sa che a nih kha.In vangkhawpui, mi ta ding in mawi naw sien khawm ka ta ding a mawi em em a,riekrûn rem a,ka chamsuong ni khan,ka cham sawt po leh a tawi ni’n ka hriet lem a.

I chun-le-zuo hai ka ngaituo chang in ka chunga, khang lawm a an ṭhatna kha mak ka ti in,tling naw hi kan ti zuola, ka damsung a i hming ka hriet zat a ka thei nghil thei naw ding hai laia pakhat chu a nih. Kan vangkhawpui pan ding a ramṭuon ka rel lai hai a, i mi hung inthla hlak hai te kha, ka ngaituo chang in, a tak ram pal ang le zani chau ang in ka ngai hiel hlak chu tie…..Thinghna mawitak chung a ziekfung a, thaikawi biethu ka hung thawnhai ang kha i la hriet am? Khang ang kha chu tuchen khawm hin ka tum khawm a, ka thei ta le. I hmangaina zunsam leiin ka theinaw khawm chu a mi lo in thei tir a ni ti ka hrietsuok lem hin chu mak ka ti a nih. Ngaita!? Khanglai hunna palai bawngte a ei hmang lenruolhai kha an kim ta le!! Hi lei rinum nang le kei ata ding ngei khawm a ṭawng sephur ram hih, an nghawk ve ni tâng a tih, ei ngai ve ni ti hrenaw awm tak in piellei inthim an mi belsan an ta kha. Ei ngai a ni ti hrehai sien chu an mi maksan ka la ring naw ngei, a la hun naw vei leh.

Hmangaina “DIPUI” hi apar hlak ngai a ni chun, a ieng hi’m ni tang a ta,chu par chu? Ei thlang inṭawm din ka va dit de. Hmuthei a lo um naw a ni chun nang i “DIPUI” khawm chu iem a ni bîk ni tang a ta? Ṭuoni le Neilal hai DIPUI intuok naw ang an hril chu hieng ang hi ni thei veng a ti? Hi hringnun khawvel inṭhena ram hi mihai chau ta ding a ka lo ngai hlak kha ei chunga khawm a tlung thei ve hi mak iti ve hlak am? Ana chu, ka ngaituo chang in,imi lo hmangai tak tak naw ni ding a ringna kha hriet ding ka nei hlak a, i chanchin ka i hriet le ka hmu hai hin ringhlel na ruomah an mi hnuk lut chang in ka lungril hi na taka sun angin a um a, an leh chu ni thei a ti, ei DIPUI chu????

Hmangaina Pâr – II (Zuoli nghil lo na’n)

With sweet memories of

My Departed Darling Girlfriend.

The queen of My heart and

Someone Special Somewhere I bade sad adieu.

Ever before I durst not recount the true story of our life.

I reminisce the golden days of love,

Still seeing them all so vividly,

By the undimmed sight of dream. 

Mi chun khing khin an nunhluihai an inthla liem a, chu chuh, ka chan ding khawma ka lo ngai ve lo ni sien khawm ka chan a hung ni ve el ta a…!

Anih, hmangaina hin nun a rawng mi tam tak in an ti ang hin kei ma ngei chungah khawm hin a tlung dik ve ni damin hriet châng hi ka nei rum rum hlak a. A châng leh ka ta ding hin a mawi zuol bik am a ni aw, ti châng hlak chu bo chuong si lo, hi an hril hmangaina mak danglamna chu a nih.

Thlahmur thlatir a kan vang khawpui pana, i u-le-nauhai le in hung kha i la hriet am, kan run sungah, nang mawina tinreng bawm, i ke mawitak, sen-no-hmiela i hang sir kha chu aw….. ka mul thi hi an ding sur sur el a nih. Asanchu, kan run sung hre chieng tu kei bâk an um naw tlat an nawm. Kan ṭhungna bal tak le a ke khawm hang en ringawt khawm a thliek vâng vâng el kha, in ṭhungna le i khaikhin kha ka ring ruk tlat a. Chubakah, kan rûn sung kha mazu khawm an ṭap ngai hmel nawh ti na ruol an kaw naw chu i mit ngei khan i hmu ve si an nawm. Zanah um la lem chu arasi khawm hmu thei hiel mei i tih. In vangkhawpui pan a, ram ṭuon rel nawk dinga, ka hung inthla cheu a, ka pu hai huona MAFU zu-le-va hai fak mahla tlawm le insit umtak i fep a, i chun-le-zuohai kawla inpak thiem zie kha ka ngaituo in; kan thlahrung an naw. A ṭhat naw zie mit a hmu zing si in; a mawina ngawt i hril kha a na. Hmelṭha chu an lungril khawm a ṭha ti naw ruol an le. Chu chu nang hin i lo phur suok zo tak ie!

Anachu, thlahmur thla hung in her suok ding ka hawphur zie hi hre la chu, nang khawm a tuor in tak chu i ti ve ka ring. Asanchu, maw? Nang summer chawl hmang zo a, inchûkna lamtluong pan nawk ding a, in khal liemna ding thla kha a ni tlat el. Kha ni le thla kha ka ta ding chun tawngsie inphur tak a ni ka chak chuh. Nisienlakhawm, ieng khawm ka hril naw che chu thuhran i hriet der si nawh.  Chu ni  ngei chu a hung in hersuok ta a. In vangkhawpui a ngui ruoi ding am ka lo ti chu, kan vangkhawpui a lo ngui lem hi a ni a. Chu ieng dang lei khawm an le, nang hmangaitu che kei kha chu vangkhawpui a chun ka um lei a lo nih. Mi ha’n Thlaram an naw le Favang khaw inthieng tak hnuoia sawrthlapui hi mawi an ti in, thlir nghawk a um naw an ti hlak a. Ka ta ding chun, thlahmur zan khaw sum zing hnuoia, an khat mawi tawka ruo-mal le sum in a  hliekhu hnuoi a sawrthlapui hung in hersuok khan a mi sawp ni in ka hriet bik a nih. Chu zan thlavai umtak hnuoia chun kan run rieng a, rikrun invai ang hrim in nang  a pur do in lenruolhai run sang belin hnemtu ka zawng ruoi an sawn naw. Nisienlakhawm, hnemtu diktak ruok chu an um le, a chu nek hmanin hnemtu ding rawm  ti a Tape hlui taka Keset thuna, “Aw sawrthlapui le si-ar engruoi khi ka lung di te khan ka thlir ve awm si a” ti hla ka ngai chuh, nang min ngaizuol tirtu le hnemtu ni lem lovin i pûr sukzuoltu ah an chang hlau nawk si.

Nang chu inrun sungah hnemtu ding tamtak  an um a, mi hrefu naw ti nih ti chu ka hai-der bik nawh.Ka hril naw che ti chau naw chuh. Anachu maw…ka beiseina thamral mei mei ngai lo hnetu ni inchu zing hlak kei a um hin beiseina thar a mi pek a, asanchu, kum tawp final exam zo i hung nawk ding thu i mi hril kha  nitin hin ka bengah an ri nawn tluk tluk tlat an nawm. Chu hun hung tlung ding ka nghakhla zie chu hre la chu, exam hma a hung tak kha i nâp ka ring ve an naw. Thaikawi biethu hril ding a, lekha hung thawn che khawm ka nuom a, sienkhawm, kei  ang ta ding chun, angur hreilenghai kuom tlung phak thei ding chun, a tu nam mi hung phur pek nuom in a tu chum kei hin phurtu ding chu hmu thei ka ta? Hi thu hi i la hriet ngai ka ring nawh, tu hi ka vawikhat hrilna a ni ka ring.

Nisienlakhawm, thil pakhat ka  hriet ve chuh, Satene beram vunsil khawm an um hlak ti hi a ni. Chu em ding chun nang chu ni thei ding in ka ngai naw che a, ka phal naw bur che a nih. Chu thudik a ni thei dim?

Hmangaina par-III (Zuoli nghil lo na’n)

Kum 1998 a hung inhersuok ding mawl thlir a,  hun le ni nang ngai a ka  lo hmanghai kha hre la chu;  mi kuo a,  ka ṭanga inbei kar mawl kha  nghakhla a ni ka ring chu.  Nisienlakhawm,  chuonghai chu tawnmang ang chau an lo ni si.  Ka nghakhla em em,  kum hung inher suoka , i ṭuon relna hmun ka hung pan nawk hlak chun,  harsatna namen lovin a mi thlak buok a,  thiem zirna hmuna ṭuon rel ve dingin khuonu’n a rel naw mani ka ta ding hin ti ni awm fahrana umna ding invai a,  kan vangkhawpui pan nawk dinga, ram ṭuon ka hei rel nawka ngai ni kha chu harsa ka ti’n, ṭawngie inphur tak a ni kha ni kha ka nâp chu ni. Nang chun iengkhawm i mi hrietpui ve si nawh.

Chuleiin maw?  Kha ni a inthawk khan ka damsung hin nang hi tawng nawk ding che le hmu nawk che hi kan beisei ta le.  Tawng nawk ni che khawm lo um nisien,  lengdang tawn-ah i vul kha ka ring lem ta a nih.  Hi kum 1998 kum hi ka ta ding chun nang ngai reng renga ka hun le ni ka tiem kum a ni leiin,  kum danghai nekin a sawt tak naw ding am a ni ka ti hiel a nih.

Amiruokchu,  chung khuonu remruot thiem zie em em hi chu, ka lo suongtuo phak ngai naw ngei. Nang le intawng nawk dinga hun le nihai a hung herkuol danhai chu a ṭiel an mil tlap el, a hun taka a hung suok nawk el a nih.  Kha hun hung tlung ding nghakhla taka Tipaimukh lamlien mi tamtakin Hallelui lamlien an i ti lamthlang, lamsak in sawi tawn nek nuk kara khan; ka lungrila nang i um leiin rinumna chu ka ta dingin sikthlak ang hlawl a ni.  Khang ang lawm lawm a lampui ṭha naw a mi’n an hril,  ka ta ding chun nang a leiin an hawi in harsatna reng reng a umin ka hriet nawh.  Ka hmu châk le ka ngai ka hmangai nang hmu dinga ka hunga, i sang le chau a in um a, zana, zan thlavar mawitak, lungril khawm inhmu thlang thei hiel khawpa var le mawi hnuoi a khan, i va mawi zuol biek de aw……..

In tukvera sawrthlapui thlira, tu dang ngailo a, ei in ṭhung hmunkhat kha i la hriet am? Ka dawn kir chang hin kha hun kha ka ta ding chun khawvela ka hlimlai le ka lawmna hai laia hrietzing dinga ka ngaituona sungrila ka i ziek laia ṭhang ve ta an sawn naw. Theinghil ni an um ta awm si naw a.  Nisienlakhawm, hlim naw na ruk ka nei, misuol le i ta dinga, hmangaina bak suong ding nei lo ka ni ti nang ngei khawma i hriet, kei ngei hi, ieng ding a in run sunga inṭhungnahai po po a ei in ṭhung kim diet diet  kha a ngai kher am ti hi tu chen a ka hrietthiem thei nawhai lai a mi chu a ni nawk lawi si.

Awleh! Hi lei hi ni ve tang a tih ka tih;  hmangaina hin hlimna le lawm lei a mi an nui tir baka, ṭapna dam an tlun hlak nasan chu.  Ni e, kei chun, hmangaina bak iem suong ding ka nei chuonga ti a in ngaituo puma, thlakhla le harsa taka ka suok lui kha i la hriet ve ka ring a. “Ka thaw suol mi ngaidam  rawh”, ti a in gate chen i mi hung hnawt a, ka hma a i bân phara, fe lo dinga i mi ti ri kha, a mawiin ngaithlak a van hawi ngei deh! Tuchen khawm hin kha ri kha ka ngaituo suok chang hin fie takin ka beng bula hin nang ngei ṭawngin mi ti ta naw la khawm a lan ri hlak a sawn naw!!  Kha ang ri mawi le ngaitlak inhawi kha , Angel-hai khawma an rem bik kher dim maw? Nisienlakhawm, pasal ka ni anga, ka thil tum paltlanga ka fesan lui che khan ka lungril natzie chu sun angin a na a nih, mi hrethiempui ni la chu khang ang mei mei khan i mi’n fe liem tir chu ka ring le.  Hieng lei hi a ni el dîm maw, mi’n,”Taksa hliem le pawphai chu sukdam el thei a na, lungril hliem ruok chu kumkhuoin ser a nei hlak” an lo ti hlak chuh? Hieng thilhai hi tu’n i hrietthiem ta dim chu maw?

Hmangaina par – IV (Nunrawng hmelṭha – Zuoli nghil lo na’n)

Kum sûl invawiin hringnun khawvel, khawvel a nina,  suk kimtu ngei ni dinga,  lengdang i pawm thu i mi hril ni kha ṭawngsie phurin um mawl raw seh!  Chu lei tak chu a ni,  lungril hliem chu kum khuoin a ser a um a,  taksa hliem ruok chu dam ni a la nei ka ti nasan kha. Hrietzingna a inthawka peitlak thei nisien chu,  ka hrietna a hin a det tlat si nih. Na ka ti in, nang ka hmu zat che a ka thil hrietsuokhai laia pakhat a ni hlak.

Kum sanghni pathum, thlaram thla eng mawi tak hnuoia, nang ngai a, ka lenruolhai le zan thlavai umtaka i damlai lu kan sun zan kha, sawrthlapui eng hi a lum a ni ti ka hrietna le a tawpna ni’n tu chen hin ka la hriet.  Chu zana kan tlana che hla mawitaka Lalbieklien in a sak, ka ngaithlak chu a thu’n hung hril ka che aw…….

Lenkawl a var nawk ta, lungdit inṭhe na din,

Kei ka lung dî’n lengdang tawnna; chul ding chu;

Aw kan zuom thei lul naw, ngailai dî ṭhe ding chu,

I ṭhang naw chun zaleng lai hin, laituol leng zo naw ninga.

Ditaka hril chun, ka leng zo naw el chau nilo in, nang le inṭhe khawm hi ka lo mitthla ngai naw in, ka lo ngai ngam naw hrim hrim a, chu leiin lengdang tawnna i hang vul el hi chu tuor thiem intak ka ti a nih.

Ngailai lung dî zamuol liem hnung,

Ṭapin ka ko a mi’n sawn nawh;

Hieng lawmma ka ngai le, ka hmangai ṭhe ding hi,

Aw ka dawnkir chang hin ngailai zunleng ka tuor zo nawh.

Ka hmangai le ka ngailai, muol i mi liem san ding hi ka dawn ngam naw, asan chu ka ngai em lei che in, i zûn hi tuor zo lo in fam hiel chang hi ka ti a nih, chu leiin nunhlui chu hrezing lang khawm, ka hai-der a nih.

Aw ka lenruol dithai, mi hang dawnpui ve ro,

Hmentu zunlengin a mi bawm ka ṭang a;

Tuor tawk ka thiem thei naw, mi hnem an um si nawh,

Ka hlimna le ka lawm na tak, puon ang I lo chul ta si.

Chuong a ka beidawng lai chun, lenruolhai mi hnemtu dingin, ka ko vel ruoi a, sienkhawm hnemtu nang i um ta naw leiin, mi hnemtu tak an um ta naw, nang ka hlimna le lawmna, i um ta si naw leiin.

Awle ka tlin tawka, ka hung in hlanhai kha,

I lungrila lo vawng zing la, ngai lungrûn;

I hlimna han parang ṭuoini la nei an ta,

Lung natnahai i tuok phat leh, la hung hrethiem el i tih.

Ni e, ka tlin tawka ka hmangaina inhlan ti naw kha chu thei dang ka nei nawn ka hriet ta a. Chuleiin, i lungrila vawng ding in ka hung ditpui hram hram che a nih. Nisienlakhawm lung natnahai, hnemtu i ngai chang bek mi la hung hresuok din ka la nuom che a nih.

Aw dî hang dawnkir tam, anrieng ka hringnun hi,

Kei ang ema, i zun ngai hi um naw ni;

I ta dingin iengkim ka lo inhuom hlaka,

Sienkhawm ka tling zo chuong si naw, i lunglaina hnem dingin.

Chu leiin, ka hringnun ding hi mi dawn pui la ti ka nuoma, asan chu kei a neka hmangai ding che an um ka ring naw lei a nih. I ta ding a iengkim huom hlak ka ni leiin, anachu, ka tling zo mawl naw maw i ta dingin.

Hmangaina pâr Part-V (Hmangaina thar kawl êng, Zuoli nghillo na’n)

Hun le ni te hi, Rial ang ral thuai se,

Chutin e, nang ne’n, duhaisam kimna’n;

Tawn ni her thuai se, Ti a dawn chung hian,

Sun ni leh zan khuah, Ka hmang ral leh ṭhin.

Hun hin iengkim a hersuokin a her danglam ei ti maw….. Chu hun chu ka ta  dingin a va danglam ve si naw de! Ka ta ding chun, sun le zan in nangma ka ngaina che le ka ngaituona hi a lak hmang zo naw a. Ei hlimlainihai chu kokir thei a ni rawi mawh ti a sun zana ka i ngaituo le suongtuo chu ka ta ding chun sin ropuitak chawlsan thei lo chu a ni ta hi. Sienkhawm aw…. Kan ngaituo  châng chu invet ka ni ta hiel am a nih ti’n kan ngaituo nawk si, i hmangaina zûnzâm chun a mi lo va zem hne nasa de aw…. Fak phaklo fak tuma hringnun hmang chu rinumna le lungaina bak mi hmuoktu ruol dang an lo um naw ni hih. Ka lungril ngaituona mawltak sungah nang le hmangaina pâr tlan dunna hringnun lamtluong hraw hmunkhat nawk mawl ka chak a, chuleiin, nihai chu ka tiemin kan liem tir nawk hlak. Nisienlakhawm, ka beiseina thamral ngailo chu ka hne thei ngang naw leiin ei intawng nawk thei dan ding mawl chu ka ngaituo hlak a. Kei a ngaituona mawl tak sungah chun, min, hmangaina an thi pui a chu,  kei taksa a khawm chau le iengmalo el hin dampui chu ka tum nghet tlat thung a nih.

Awleh! Hmangaina thar kawl engna ni chu a hung tlung ngei ding a nih; ti a, thamrallo mitthla chu ataka inchang nawkna hun hung tlung dan kha mak ka ti in awi harsa ka la ti ngawt el, Thlaraua inhriettir ang elin, Christmas hmang dinga invenga i hung chu ka ta ding chun ngaiven ngam an naw a; nang le kei intawng nawk ding lem chu, I lungril ngaituona thlak theitu ka ni ngawt naw chun, thil thei ruol an nawh. Nisienlakhawm, a tak ngei; nangma kutziek ngei mawi em em ka lo hmu ta hlak ngei chu palai bawngte kan run ah hungin a mi hung inhlan a, “ Christmas hmanga ka hunga, iem a ta i van du de, i hung leng naw tum a ni, mi ngaisaklo che in hman chun hung leng ta la, mas le kumthar karah infiemna ( Sport) kan nei ding a nih” ti thu inziek chu, ka mitvai am ka ti hiel a. Awi harsa ka ti luotin ka tiem nawn nawk a, sienkhawm, a danglam nawh. Angel-hai in an mi ṭhangpui an naw tawp khawma khuonu’n a mi ṭhangpui a ni ka ring!

Ka um ṭawk ṭawk thei ta naw leiin in vang khawpui panin lenruolhai leh ramṭuon kan hung rel ta a. Kha ni zet khan chu kal chawi a zang in a hlimum dan kha a dangdai a nih. Ni e, ka ta ding chun ka chil-sak hnung liek nawk ka na, mi dang chun, tlawm khawm mi ti ka ring, nisielakhawm, nang a lei a tlawm chu pawi tina ka nei naw leiin tlawm nawn rawp khawm ka huom lem a nih. Kha kum 1997 kuma inkhawdaia thing mawtawr i phur ding ei lak laihai te kha innghil bik naw ti ni maw? Makpa tling ngei tuma, ka thei bak baka ka thawhai te khan i mit a lak ni ngei a tih. Ka tieng ngawt i mit inlên a ni kha. Amiruokchu, kei a ta ding a rimawi nawkzuol chu ei pahni a thing ei hang inzawn a; ahmun ei tlunga, ei sie tlaka, isawl am? I thaw nasa taluo imi ti khan imawi ka ti zuolsau bakah, i bau kha, kha hrilna ding hrim hrima duong am a nih ka lo ti an naw….. Kha hun hlimum le ngaium tak kha kokir thei in chang sien la chu damlai khawvel hun sung po po a, liem nawk ta ngailo dingin kokir ngei ka tih. Nisienlakhawm, nuhlui muolah a liem ta si, hersuokni reng um nawk ta ngailo dingin an pielral ram an pan chu a nel ta a maw…..

(Ei thuziek hi inkhan naw nuoiin anlang a. Sienkhawm, a Part tin tiemtuhai chun nunghak tlangval inhmangaina buorchuor thei zie hrethiem nghal an tih. Lampui hi tluong rawngin a fe thei naw ni……)

(Source-Ruonglevaisuo.com)