Isu Naw Chun

-Rev. HP Runremthang,

15^th Aug. 2010 Chennai

“En ta mei le thing chu a um a, anleh pumrawhmang inhlan ding beramte chu khawlai am?”   (Gen.22: 7)

Mei le thing um bawk si a, inhlan ding tak beramte um si lova Abrahamhai pafa nun sawl dan ding zie hi tukkhat chu nasa takin ka ngaituo a.

Abraham a lungril sawl dan ding  le Isaka lungril sawl dan ding hi an ang nawh a. An chan ve vea hin suongtuo phaklo khawp raua rinum ding a nih. An lungril an rum a, an tawng khawm hriet ding a um ta nawh. Abraham chau a lungril a sawl nawh a. Isak khawm naupangte ni sien khawm, pumrawhmanga inthawia fehai chun mei le thing bakah inhlan ding beramte khawm an chawisa hlak a nih ti a hriet si a. Sienkhawm beramte a hmu si nawh a, a chunga tlung el thei ding nia ngaiin a lungril a sawl a nih. An sumzo ta naw phingleh a pa kuomah, “En ta, mei le thing chu a um a, pumrawhmanga inhlan ding beramte chu khawlai am a um a?” a ti dawk hlawl el a nih. A pa khawma a ihril dawk ngam lo, a lungril ruk taka a kawl zing chu a ni si a. ‘Nang ku hi I nih an nawm’ ti chi a ni si nawh a. “Lalpa’n inthawina ding beramte  chu ngaituo fawm el naw nim” ti chu a dawn theina umsun a nih. A va sawlthlak de aw ! Hang ngaituo ngawt khawm hin thuok lak a harsa hiel a nih.

Unauhai, beramte thang lova Abraham hai pafa nun sawl ang hin, Pathien Beramte Isu Krista thang lova nun sawlthlakzie hi ei ngaituo hlak am aw ! Annawleh Krista thang lova nun beidawng thlakzie hi I tuok ta am aw! Sakhi, vadungte tui chaka an thuok hlawp hlawp ang hin Pathien hring ngaiin I dang a char ta hlak am aw!

Nikhat chu hril ngaina umlo khawp rau hin ka hringnun hi a tawl bek bek el a. Pathien hin a mi maksan vung vung ni tak hin ka hriet a, ka beidawng takzet a nih. ‘Inawkhlumhai’ hi dem chi rak khawm an lo niin ka hriet nawh. Mi’n ‘hnuoia le vanah’ beiseina hrim a nei ta naw chun dam san hi a nei ta naw hrim a nih. June ni 22 ni hi kum khat sunga ni sawt ni tak a nih an tih a. Keia ta ding chun August ni 14 ni kha ning a tih. Khang ang ni rinum kha ka la tuok ngai nawh. Nikhat chau hman khang kha a ni chun, Isu bova chatuon hun hmang ding chu ieng anga rinum am ning a ta ti chu ka sui phak naw a nih.

August ni 15 (India Independence Day) zing khuo a hung var uou uou chun kan Hostel chung sawngah ka tlan kai a; tawngtai khawm harsa ka ti hle. Ka mitthli a tla zung zung a; Pathien hin a mi hnungsawn tlat ni hin ka hriet a ni chu! Chuonglai chun Pathien thu hriltu ropui tawngbau pakhat ka hriet suok a. Mi pakhat hin, “Pu, Hremhmun hi khawlai am ning a ta?” tiin a van dawn a. Ama (Thuhriltu) chun, “Isu umnawna hmun ku hi ‘Hremhmun’ chu a nel a nih” a lo ti pek a ni chu! A van dik lawm lawm de aw ti ro maw. Building ropui em em bawl inla, a sungah thungna inhawi em em sie inla, khawvela ei hmangai takhai leh khum inhawi em emah zal inla khawm Isu a um naw chun ‘Hremhmun’ a ni tho a nih.  Nupa inhmangai em emhai khawm, ei inkarah Isu a um ta naw chun, hmai le hmai inchuktuo ta loin, ei ruongzang ei inchuktuo a; damlai pielral ei chenna hmun chu ‘Hremhmunah’ an chang hlau el a nih.

‘Hremhmun’ hi an lar em em a; mi po poin ei ti seng bawk a. Bible thiemhai khawmin khawlai hmun taka um am a na’ ti hriet tumin nasa takin an dap hlak. Thingtlangpa ngaidana inthawka hang thlir chun “Meidil” ti a ni lei khan,  Meipui rapthlak em em el, so bur bur angin ei mitthla hlak a ni kha! ‘Indik nawng a tih’ khawm chu ei ti thei chuong bawk nawh. Hmar Holy Bible chun “Hremhmun chu Jerusalem simtienga hmun pakhat, hmunhnawk peikhawmna le rawna hlak ruom hming a nih. Chu chu thi hnunga hremna hmun ding inentirnaa hmang a hung ni tah” tiin a mi hril pek a (Holy Bible- Hmar R.V. ’91-92. Glossary-iii). A ni ngei, khawlai hmun amani a chun um ngei a tih, Pathien thu a ni leiin.

Amiruokchu, Hremhmun umna ding hmun hi zawng buoi taluo a lo tul naw khawp el. Isu um nawmna hmun chu ‘Hremhmun’ a lo tling takzet a nih. Isu neituhai chun, “Kan tem hlak hi hnuoia hin, Vanah a zuol lem ding” an lo ti a; chuong ang deu chun Isu nei nawtuhai chun ‘Hremhmun’ an lo intem lawk ve zing a nih, nakie phaa zuol lem ding chu! Naua a mi thlang ta hnung, sawtnawtie a mi hang tosan met hmana  hril ngaina umlo khawp raua rinum a nih a. Chatuon chatuona Lalpa boa hang um ding chu a va rapthlak awm de!

Unauhai, Hremhmun indiktak tlung hma khawma Isu thang loa hringnun rinum zie hi  ngaituo chieng ei tiu khai! Isu leh in la leng hmun khat am? Mei le thing um si a, Beramte umlo ang khan; taksa khawsakna dinga mamawhai chu nei nghen nghuon siin, Krista nei loin I lo um pal am maw? Mani ruolhai le hmangaihai i phone thei zing lai khan, Lalpa leh in in phone hlak am? Building ropuitak bawl si a, Isu le hluo ta lo ei tam tah a; chuong ang bawkin Biekin ropuitak bawl si a, Thlarau Thienghlim ihluopui ta lo Kohran khawm ei tam ta bawk a nih. Bible degree insangtak nei si a, thlarau pawlna chang der ta lo hlak ei bo chuong bawk nawh! Beramte thang lova Abrahamhai pafa rinum ti ang hin, Isu thang lova nun rinum zie hi hmu suok thar inla nuom a va um de. Chuongang bawkin, Sakhi, vadungte tui chaka an rum ang hin, ei hringna hi Lalpa ngaiin dangchar hre ve sien la nuom a va um lawm lawm de.

Tukkhat chu kan college-ah Sap pakhat hin Johan 7: 60 – 71 thu sirsan hin thu a hril a. “Isu’n bei a sukpung lai khan mi tam takin an zui a. Amiruokchu, ‘thu khir’ (hard teaching) an hang ngaithlak zet khan chu an bei a dawng a, iemani zatin an kirsan vawng a” ti thu hi inhnik em emin a hril a. Chu tum chun ka lo ngaituo ngai der lo thil pakhatin a mi sun thar a.  Hi taka ‘thu khir’ tia ei inlet hi sap tawnga chun ‘hard teaching/saying’ a nih a; ‘thu khir’ ti chau khawm ni loin ‘thu inrum’ ti thei khawm ning a tih. Bei phek panga le ngate pahni sukpung thu a hril lai vel khan chu inhawi an tih a, a fena naah an zui a nih. Amiruokchu, bei indik tak, vana inthawka hung tum chu ngai pawmaw lem ding a ni thu a hang hril zet chun, mi tam takin an kirsan a nih. Chuong ang bawk chun eini khawm ei ifak nuom zawng chi a mi hrilpek lai hin chu ‘an hawia khawm, a rinuma khawm’ tiin ei zui a; ei ifak nuom lo chi ‘thu khir, thu inrum’ a min ba chang hin chu kirsan ei nuom hlak a nih e maw. Mi tam tak lem chun ei kirsan ta reng bawk a!

Amiruokchu unauhai, Peter ruok chun, “Lalpa, tu kuom dang am feng kan ta, nangin chatuon hringna I nei an nawm” tia a chel tlat ang khan chel ve tlat ei tiu. Van mihai tawng hang haw vak inla, ‘A thlum ei fak chang khawm um a ta, a kha a min ba chang khawm a um bawk ding a nih.’ Nisienlakhawm, inthlathlam ta naw hram ei tiu. Emau lampuia ruolchamhai ang khan- Amain mi fesan tum angin inlang sien khawm, ‘Kan kuomah um ta la’ tiin chel tlat lem ei tiu. Harsa sa saa Abrahamhai pafain Moria tlang an pana, an inhlan faia, aiawtu ding beramchal an hmu ang khan. Lo rinum deu hlek sien khawm zui hram hram ei ta, ei lungngaina le rinumna hai hi ei lawmna hla ding a la ni lem a nih. “Hmangaitakhai le chun Bahra khura khawm ni sien” ei ti an naw! Isu bo chun a rinum em el. Isu naw chun khawvela hin hring hi iengma lo el a ni si a!