Pages

Monday, November 28, 2011

Eden Hlui V/s Eden Thar


-Rev. H.P Runremthang,
16th Jan. 2011, JMBC, Chennai

            Bethlehem le Kalvary, Gethsemani le Luru hmun hai khawm a hmun ngeia zu fe ei tam tah a. Eden huon ruok chu ‘a hmun ngeiah ka zu sira’ ti hriet ding a la um der nawh. Hieng lawm lawma Huon inlar ni si hi khawlai hmuna um am ning a ta’ ti hi hriet chak a um ngei el.
Bible Thiemhai khawmin nasa takin an sui a. Ryken,  Wilhoit,  Longman III le Tremper hai chun, “Pathienin Edena chun huon a siem a’ ti a ni leiin, hmun bik hrilna nek hmanin thlarau tienga chengna ngirhmun ning a tih” an ti hiel a (Dictionary of Biblical Imagery).  Thenkhat chun vadung pali hai laia pakhat Pison a um lei hin India ram (Indus or Ganges) le inhnaina umin an hriet ve thung. Thenkhat ruok chun, “Eden huon umna hi tienlai Josephus (Historian) hun laia inthawka thil hriet intak a na, vadung hung luong suoka inthawk hin Mesapotamia simtieng khawlai hmun tak amani chu ni ngei a tih” an ti ve thung a (Anchor Bible Dictionary & The New Bible Dictionary). Hi hi pawm tlakin an lang lem.
Huon sunga khan “Hringna thing” khawm kha a um a na, chuleiin thil hlui zawng suok pawlhai khawma nasa tak chun an zawng tah ka ring a nih. Lota nuhmei dam, Nova lawng innghatna tlang dam le Sumrisang (Rainbow) hai khawm tuchen hin hmu ding a la um vawnga; Hiddekel le Euphrates vadunghai chen khawm.  Iengleia Eden Huon  kha hmu zo tak lova um el am ning a ti maw!  Hi article ziektu ngei khawm hin vawi tam tak a lo ngaituo ta hlak a. Sienkhawm, ‘Lalpa’n a iphal ta lo zawng suok hi chu an khaw thlawt el maw’ ti bak chu a hmu suok thei chuong nawh!
“Chun, LALPA Pathien chun, Ngai ta u, mihriem chu a suol le tha hrein eini ang a hung ni tah a; tuhin chu a kuta banin, hringna thing ra chu loa fain, kumkhuoin hring rawi a tih’ a ta. Chuleiin, LALPA Pathienin ama a lak suokna hnuoi chu inlet dingin Eden huona inthawk chun a tir suok tah a. Chuongchun, mihriem chu a hnawt dawk tah a; chun hringna thing lampui chu veng dingin Eden huon saktieng panga chun Cherubhai le mei kawlhnam inlet tuo zawk zawk chu a sie ta bawk a.” (Gen.3:22-24).  Mihriemhai ihang zawng suok nawk ding chi a ni ta nawh. Thil hlui cho suok pawlhai icho suok ding chi khawm a ni ta bawk nawh. Hringna thing chu ei ifak thei ta lo dinga thupin a um a, Cherubhaiin an veng zing ta lem a nih! Tuin am hmu suok thei hlak a ti le?
Lo hmu suok te reng inla chu  ‘Hringna thing ra’ kha ieng ang thlawt in am  ei inchu buoi ding ti chu ngaituo tham a tling a nih! Ra khawm  ra theilo lekin a nih ei sawisak ding chu! A ni si naw chun Israelhaiin a neitu angin insal an ta, a thing ra man chu hril lo, Eden huon lutna fee ringawt khawm to char char hleng a tih! ‘Hringna thing ra’ man lem lem chu ieng anga to ding am ning a ti maw? A man chu hril lo, inkhawmpui fena ding kal man takngiel khawm nei zo lohai hin, hitaka inthawka Mesapotamia rama Eden huon sunga “Hringna thing ra” ei zun chawk ding chu! A kal man ding leh, Huon lutna (entry) fee ding leh, thing ra man ding leh! A… ngaituo khawm pei a um ta nawh, thuok a dawng tum el a nih.
Sienkhawm aw unauhai, Eden huon thar an hawng nawk tah an nawm! Chu huon lut man chu “a free” a nih! Sum le-pai pek ve a ngai nawh. Cherubhai khawmin an veng bawk ta nawh. Chuong nekin, a sunga ei lut naw inlauin Huon neitupain nitinin a mi fiel lem a nih. Hringna thing ra khawm a thlawna fak thei a nih. Chu hringna thing chu “Lal Krista” hi a nih. Halleluiah!
Eden huon hluia khan chu ‘thing ra dang po po kha fak phal a na, a lailung taka ‘a suol le a tha hrietna thing’ ruok kha chu fak phallo a nih. Eden huon thara ruok chun- Huon lailung taka ‘Hringna thing’ ruok chu a thlawna fak ding a na, chu chu i fak hmasa phawt chun a dang po po khawm  a thlawnin a peksa che  a nih. A va ropui de aw! Eden huon hluia khan chu – a vengtu dingin Adam a sie a, venghim ta nekin a suksiet vawng a, a thuawi naw lei chauin huon sunga mi po poin Pathien tawngsie an phur pha a;  Eden huon thara ruok chun- a vengtu dingin Lal Krista a sie a,  ama chun hringna pe khawp hiela a Pa thu a awi lei chauin huon sunga mihai po poin Pathien ngaidamna ei chang pha ta a nih! Eden huon hluia khan chu Adam bawsietna leiin Pathien le mihriem inkar sukthein a uma; Eden huon thara ruok hin chu Krista lei chauin Pathien leh ei inzawm nawk tah a, Angelvarhai leh tuol khatin ei leng nawk an tah! Eden hlui kha chu zawng chi khawm an ta nawh a, parmawihai po po khawm kha a vengtupa (Adam) khawlo lei chauin a chul vawng tah a; Eden thara ruok chun- huon enkawltu tha Krista lei chauin parmawihai po po khawm kha a vul nawk vawng an tah! Hlohnahai khawm a hring cham duoi a, makhat chaua lengna ding khawmin inpam a um a; sungkuo kima lengna chi a nih. Chutaka chun naupanghai leh nisa lum khawm tuor ta loin, huon lailung taka Hringna thing deihlim hnuoiah ei tuolchai tlang ding an nawm!
Chuleiin, unauhai, Eden hlui kha chu ngaituo khawm ngaituo ta nawng ei tiu. Eden thar tieng hi thlir lem ei tiu khai! Chutaka chun thil hlui po po khawm an thar sur vawng tah a; nuor ngawi ngawia hmangai lungdit ei inthepui tahai khawm kha Hringna tharin an leng nawk zo an tah. Chu chu an nawm hla phuoktuin, “Aw Eden khawpui thar, a hma neka inhawi; Chu chun chatuonin chawl tang ei ta, Ei Lalpa khawpui siem thar a chun” a lo ti chu. Eden thar mi hawngpektu ei Lalpa Krista kuoma chau chun ropuina le chawimawina chatuonin um zing raw seh.

No comments:

Post a Comment