Ei Kristienna le tulai khawvel - Darsanglien khawbung

 “Chun, mithihai a lien a chin, lalṭhungpha hmaa ngir ka hmuh a; chun, lekhabuhai an phar a. Chun, lekhabu dang Hringna Bu chu an phar bawk a. Chun, mithihai chu lekhabuhaia ziek an thilthaw ang peiin rêlpêkin an um tah a. Chun, thina le mithi khuohai chu mei dîlah an pei a. Chu chu thi hnina chu a nih- meidil chu”.(Thupuongsuo : Bung-20 : 12 & 14)

Hun nuhnunga inchikna ni dinga ei Bible in a hrilhai chu a hung tlung ṭan meka, Ram le Ram, Hnam le Hnam, Kohran le Kohran,Tarpi le Mo, Indo le Indo thuthanghai chu ei nitin chanchin ngainuom le hriet châk a hung ni ta zing el a. Nisienlakhawm, hieng ang po po le inchikna thil dang dang ei hriet le hmuhai hin ami kei tho zo ta chuong naw ni’n an lang ta tlat hi, mak tiin ei ngaituona a hun tawp a hnai tâkzie in hril a nekin, a ni ding renga ei ngai lem hi chu, a mak lem hman hman an ta.

Pawl-ah ei hring

Isu Krista’n ‘Kohran’ a i ti tak tak indin nekin; pawl a ei hring lem ta niin an langa. Nangni chu pawl, keini chu pawl, tiin, ei in lakhran ta pei hi chu, Krista, khawvel laka mi la hrantu hin iengtin am a mi ngai ta ding ti hi ei ngaituo ve hlak di’m. Kum 1910-a, ei rama chanchinṭha a hung lût ṭan lai a, ei ṭhuoituhai chun, ‘Kohran’ indiktak indinin mâwlmangtakin, kohranhai an ṭhuoia, Krista thutak chu an bu le hme inhniktak niin, lungril le titakzetin, ‘Kohranhai’ chu thutakin an châwm hlak a, anni hai kha la dam haisien iengtin am anmi ngai ding aw, ti hi ka ngaituo chang hin chu in bîk hmang dai hi ka nuom chang tam tak a um a nih.  Krista ‘Kohran’ nasataka an lo in vakvaipui lei le Lalpa’n anni mal a lo sawm ta leiin tuchena eini hai rawiin hremna khawm hi ei tuok naw nidingin  ngaibelin a um thei an ta hih. Chulaia, tulai ṭhangtharhai hin ‘Kohran’ chu hnung inchanin, Pawl buoiin ei buoia, fakding a um nawh, tiin ei insawisel tawnna, kei hi  mawphurtu chu ka nih ti nuom pakhat khawm ei um chuong si naw a, zâwngin ama ng[mkhak hmu lovin a ruolhai ng[mkhak a nuisaw an ti po ei thaw ta hi. Thutaka mi lo tu a, thutak bawka tawp dinga, mi lo keihruoitu ei ṭhuoitu hmasa famtahaiin vanrama inthawk mi lo thlîr ve ding anna, inza chu an um ngawt el. Hienglaihin, mi tamtak lungawi naw le thutak hmua an in ngai ta naw leiin, ‘Pawlsuok’ tiin anlo in lakhrana, chuonghai chu hmusit le diriem takin anni chu pawlsuok, chu pa, khanu rawi, ei hei ti nawk a, anleh, hienghai hin an umna pawla, lungawi nawna le thutak an hmu le anhmu naw indawn ta chuong si lovin, an indik nawh ei ti ringawt bik thei ding am? Anni rawi hi ṭawngṭai le inpawl khawm hi an taima em em nawk nghal si, anni rawi lei hi a ni thei ding am, hremna ei tuok naw nasan pakhat? An lo indik lem khawm a ni el naw ding maw!

Tulai ṭhuoitu

A tu tu khawm va ti bîkna le kâwkbik nei ni chuong lovin, tulai a ṭhuoituhai hi ei hei thlir vang vang hin, tlawma khawsakna changkang deu hlek hi anni ta deu vawng niin an langa. Sawma pakhat le Pawla thil thaw thei deu le Pawisa perawn thei deuhai hi ṭhuoitu an ni nuom deu in ti ve ta naw mawh. Krista ‘Kohran’ diktak indin dingin thlirbîk nei in rawng ei bawk ṭan ding niin an lang ta a, hi lei hi ni rawi naw ni’m thutak maksanna thutaklo rama eilut ṭanna, annawle sum le pai a vanram hi in khal lut ei tum ta lem, ti khawm hi hrietthiem an tak ta hih. Hienga Pawla ei inṭhuoi ta lei hin daikilkara, ringna ṭhatak tak nei a, Pathien ta dinga in pezo tak le ‘pawlhran pung’ nikhuo a taima tak takhai ei hnawtzam nasan, Krista-ah unau ti a ei khekpui ei khekpui chu hnuka inthawk chauva suok a ni ti chieng ngawi ngawiin, inkhawm ṭin nikhuo a khawm, a neihai deu po chu hmun khata in tlawn khawmin, a rethei deuhai biek ngam khawma ei um ta le. Chuong ani lei chun an nawm, hmunkhat, zaikhata ei um thei tak naw na. Hieng hai hi ei in enlet chu a ngai ta takzet niin an lang. Chuong a ni naw chun, ei pêt hmang zo el thei a nih.

Suola ei ngai

Tulai chu suol ei ti le ṭha ei ti in kara  ramri ei khang hi a danglam ta em em. Mi tam takin an fakrûk le ṭha naw taka an hmusuok sum anthawkin pawl a ṭhangpuina le sawma pakhat an hei pek tam thei lei el hin ringtu ṭhataka ei hei ngaithla ringawt a, suol ei ti phal nawh. Ruthei thil zawra sumdawnghai khawma, sum tamtak an pêk thei lei le sawmma pakhat an pêkrawn thei leiin, thil ṭhanaw thaw ah ei ngai nawk chuong ta naw a, chu nêk hmanin nina ei la hei in cheltir nawk ta deu deu. Ieng tin am vanram inṭhuoi kai thei ei ti aw….. Chulaia, mi rethei te tehai in an in tungnungna dingin sumdawnga chite le zu an zawr ei hei hriet ruok chun, suol nasatak thaw ah ngaiin, pawla inthawk ei hei hnawtsuoka, khawtlanga ensan anla hei ni nawk ta pei hai hei hriet hin chuh. Lungril ana naw thei naw ni hih. Suol thaw seng seng, ieng leia ngainatthiem bîk le ngai thei naw bîk ei nei el am an ta a? Krista bietu ni ta lovin sum ei biek a ni lem el an ta naw maw?

Nun-ah

Mani ṭha inti vieu si, ei nunnah mi’n hmu ding le fak ding hrie sie lovin ei lo um pal el thei. Chu chu ringtuhai thaw dinga mawi ani chie ding am? Pawla nina nei  le ṭhuoitu, mi chîntak hai chen khawma an nuom nuom an intlun ngamna nidingin ei lo um hrim am? Chuonga ei lo umnaw pal ani chun, ei rawngbawlna chu a fail chieng bal tina a niding a nih. Krista hnungzuitu indiktak niding chun, tlawmna nun nei, mani inngaisang lo mi, thuhnuoirawl mi, mi inngaitlawm ni a ngai. Chuleiin, i nun le ka nunah Krista’n Lalna changin, ei hmabak chita ṭhang lain, kal pên inla, chutaka inthawk chun, ei hung var suok ding a nih. Chuong  ani naw chun, hun tawp rorelna ni a chun, ei thilthaw ang peiin rêlpêkin ei la um tho ding a nih.  “Ngaita u, tu hi hun lawmum chu ana, ngai ta u, tu hi sandamna ni chu a nih”.