Pages

Monday, December 10, 2012

HLAKUNGPUI MUALAH - L.Keivom


Life is real! Life is earnest!
And the grave is not its goal;
Dust thou art, to dust returneth,
Was not spoken of the soul.
-H.W.Longfellow


            Londona khualzinten hmun pawimawh tlawh an châk berte zinga pakhat leh ka zin apiang deuhthawha ka tlawh thrin chu British kumpinute lallukhum an khumtirna thrin leh an lal tam tak leh mi ropui tam tak thlan awmna, December 28, 1065-a an hawn tawh, a hnua an thriat leh sak thrat zel, Thames lui kam, London Tower (Elizabeth Tower) leh an Parliament bul lawka awm, Westeminster Abbey a ni. Hemi in ropui tak chhungah hian thu leh hlaa mi hmingthang tam tak thlan leh anmahni hriatrengna lung ziak an dahna hmun a awm a, chu chu ‘Poets’ Corner’ an ti. Hemi hmuna ka biakzin chhan ber chu Poets’ Corner-a ngawi renga thrut a, kum 1960-63 laia D.M.College-a thrianpa Siamkima Khawlhring te nen English literature kan zir laia kan at chilh thrin, Romantic poets te thlan bula hringnun dawnkhawl (meditate) a ni. Poets’ Corner chanchin hi ngaihnawm takin thrianpa Siamkima’n a ziak tawh a, chu chu a lehkhabu Zalenna Ram-ah a telhtir nghe nghe a ni (p.191-209 Third Edition, 2002).
            Mizoram-ah pawh Westminster Abbey-a Poets’ Corner ang hi a awm ve a, chumi hmun chu ‘Hlakungpui Mual’ (Poets’ Square) tih a ni hmasa phawt a, a hnuah zau zawkin ‘Mizo Hlakungpui Mual’ (Mizo Poets’ Square) tih a ni a, chu chu Khawbung khuaa awm a ni. Hei hi Zoram khawvela thu leh hla lama mi hmingthangte leh hnam ro tling leh hlun Zofate min hnutchhiahsaktute zinga hriat reng hlawh tlaka Hlakungpui Commission-in a thlante chawimawina lung ziak dah khawmna awm chhun a ni. Silver Jubilee a tlin thleng kum 2011 khan mi 33 an hung lut tawh a. Chungte chu an lak luh dan indawtin: Patea, Damhauhva, Kaphleia, Siamkima Khawlhring, L. Biakliana, K. Zawla, Lalzuithanga, Laithangpuia, C.Thuamluaia, Lalzova, Rev. Liangkhaia, Saihnuna (Leng lal), J. F. Laldailova, Lalawithangpa (Hmarlutvunga) Capt. C. Khuma, R. L. Kamlala, K. C. Lalvunga (Zikpuii Pa), Rokunga, Vankhama, Liandala, Suakliana, C. Z. Huala, Zasiama, Vanmawia, Ralngama, Siamliana, Laltanpuia, Rev. Saiaithanga, A. Sawihlira, P. S. Chawngthu, Nuchhungi, Zirsangzela Hnamte & Rev. Thangngura te an ni.

Khawbung a ti ta deuh deuh
          Hlakungpui Mual awmna hi Khawbung khua a nih thu kan sawi tawh a. Mahse, khawi ‘Khawbung’ zawk nge tih sawi chian a ngai. Champhai District chhungah hian Khawbung hming pu khaw hnih a awm a. Pakhat chu Khawbung (North), Champhai District hmunpui atranga 1.2 km leh Burma ramri atranga km 12.5 a awm, in 538, mihring 2097, ziak leh chhiar thiam 98.2 leh Graduate 94 (Internet) zet awmna a ni. Electoral Roll 2012-ah chuan voter 695 an awm.
Khawbung dang chu Champhai khua atranga chhim lam, km 70 a awm, Aizawl atranga Biate lam kalkawnga kal erawh chuan km 200 vela hla, in 500 vel awmna leh voter 718 (Electoral Roll, 2012) awmna a ni. He khua hi a ni ‘Khawbung a ti ta deuh deuh’ tih trawngka lo chhuahna chu.  ‘Khawbung’ hi Hmar hnahthlak zinga pahnam (sub-clan) pakhat an ni. Thawnthu anga an sawi dan chuan, East Lungdar bul, Rev. Thangngura pianna Lailen khuaa Sailo lal Kairuma a awm laiin, an khaw chhak lam, Khawchhak Tuipui rala awm Khawbung khaw mite chu an hnam hming zawt fiah vek turin mi a tir a. Heng hun lai hian Lusei lalho, abikin Sailo lalte chuan hnam dang an tukdawl apiangte chu tukluh bawih-ah an siam thrin a. “Khawbung-ho chuan tukluh bawiha an luh hlauin tuman Hmar an nih sawi lo turin an khawtlang an lo inhrilh vek a. An zêp theih teuh tawh tehlul nen, a tawpah mi ang lo pakhat chu an han zawt a. Ani chuan “Hmar” a inti ta mai. An hau ta huai huai mai a. An zawh leh pawhin ani lah chuan, “Ka ni liau alawm. Hmarah pawh Khawbung asin ka nih,” chu a la inti ta deuh deuh a. Sailo lal tukluh bâihah an luh pha ta nge nge a. Chuta trang chuan he trawng hi a lo piang a ni.” (James Dokhuma, Tawng Un Hrilhfiahna, Third Edition, 2007 p.164).

Khawbung trobul
Khawbung khaw trobul chian tumin tuna trawngka kan sawi hi histawri tarmit bunin, historical perspective lam hawiin han thlir ila, a ngaihnawm ka ring tlat a ni. Histawri anga kan sawi tam tak hi thawnthu a ni a, thawnthu anga kan sawi tam tak hi histawri a ni bawk a, a tak leh a si thliar thiam a har a, sir hrang hrang atranga bih chian a ngai  thrin. Zawhna kan chhan tur, kan hmaa lumte chu: (1) Eng kum vela thil thleng nge ni ang?  (2) Chung lai chuan ‘Hmar’ hming hi a piang tawh reng reng em? (3) He khua hi tu sah leh lalna khua nge ni ang? (4) Mei mit loa an luah tran kum enge ni ang?
Mizoram leh a chhehvel rama kan thlang tlak hma hian Kabaw phai leh Chin Hills-ah Zofate hi kan lo khawsa tih thu hi kan pawm vek awm e. Chung lai chuan hnam hming tlanglawn kan la nei lo a, Kawlho chuan “Chin’ min ti a, chu chu kan zavai hming aiawha ding a ni. Kan lo thlang tla zel a, Tripura kan thlen chuan Kawrvai kan tih, Bengaliho chuan ‘Kuki’ min lo ti a, chu chu kan hming tlanglawn pahnihna a ni. Thlang tla hmasaten Tripura an thlen thlak hun chiah hi sawi har rih mah se, Tripura Rêngte chanchin ziakna lehkhabuah chuan kum 1500 AD hma khan kan lang hman dêr tawh a ni. Kan histawrianten Luseihoin Triau an rawn kân hun kha kum 1700 AD vel tŭrah an dah a. Chumi awmzia chu, thlang tla hmasa le hnuhnung Luseiho inkarah hian a tlem berah kum 200 chuang a awm tihna a ni. Hei hi Zofate histawri-a kar awl zau tak awm, hnawh khah ngai chu a ni. Tun thlenga Mizorama Mizo histawri anga min tulh hi a ram leh tlang lo dintu Luseiho, abikin Sailo-ho chanchin a ni ber a, Mizo histawri a tling lo a, Zo histawri phei chu a tling lo lehzual.
Luseiho, abikin Sailo-ho lo thlang tlak laia Champhai District leh a chhehvel luahtute chu Tripura vela la thlang tla ve lo, a hnua ‘Hmar’ tih hming rawn pu ta te hi an ni. Anniho sawi dan chuan, Sinlung atranga unau indo lo tur tih thuthlung an thlun kha Zialunga an awm hnuin Hrangkhupa leh Thawnglaia (Hawnglaia) ten bawhchhiain pahnam indo an tran a, chumi atrang chuan an inthurual theih ta lo a, pahnam hnam hnama tlang luahin an darh ta vek a ni (Hranglien Songate, Hmar History, 1958 p.17-19). Chumi sawina chu pipu hlaah hetiang hian a awm:
Tiena raw khuo an sieng a, khaw Sinlungah,
A-n tuk a’n tha um naw ro, kan khuo a nih.
Tiena raw khuo an sieng a, khaw Zielungah,
Hrangkhup le Thawnglaiin nunkhuo lo phăm;
Simbupa laitha tir a awnthing lerah,
Tlangchawi lo lam, va tin lu bing ang lo khai.
A awmzia: Hmanah Chhinlung khua a lo piang a, chumi khawchhuak unaute chu tumah indo leh inthah awi loh kan ti a. Hmanah Zialung khua a lo piang a, Hrangkhupa leh Thawnglaia’n chhimbukin sava a thah hlim, thing lĕra a làm hual lai an hmuhin chutianga tih ve an chak a, indo an tran a, lu an lakte chu tuiûm ang maiin an khai fek fuk a, an lam hual a.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    
Zialung hi tuna Biate khua, Khawbung nena khaw inepa awm hi a ni. Hmar hnathlak zinga mi Biate-ho an lo awm thrin avangin, kum 1760 vela an chhuahsan hnua rawn luahtuten a luah hmasatute hnam hmingin a khaw hming hi an rawn thlak ta zawk niin an sawi. Biate khaw chhehvelah hian ‘Zialung khaw chhan Hrangkhupa’ leh a fapa Chhuanvawra sulhnu hriltu Hrangkhupa Perhkai, Hrangkhupa Sekitui, Hrangkhupa Vawrhkawn, Chhuanvawra Khawthlir, Raifan lui (Biate trawnga Lawmna Lui) leh a dang dang tun thleng hian a la awm. Biate hoin an chhuahsan hnu kum sawmriat velah Sailo lal Lalnguauvan rawn luah a, chutih lai pawh chuan Zialung tih a la ni reng. Lalnguauva khawnbawl upa Bawkchuma chu Tanhril khuaah a zin a, pêm turin an lo sawm a, mahse
A ngur siam tawh khawtlang nuam lo awm lo,
Hraichawi laitual an lenna khua zel a nuam;
Zialung e, kan khua ngai ing e (Mizo Tawng Bu VIII by Dr.Doliana)
tiin a chhang a ni. Kum 1901 lai vela Vuta fapa Kairuman hemi hmun hi a rawn luah leh hnuin,  Biate-ho chenna hlui a nih avangin Biate khua tih hming hi a lo pu ta a ni. (Biate Kohhran Chanchin, 1993 Centenary Edition p.5-7)
 ‘Khawbung’ khaw hming, Zoram khawvel map-a dah hmasa ber Sailo lal Kairuma kha kum 1912 February 22 khan kum 60 mi niin a thi a. Kum 20 a niha lal tran a ni (Zoram Encyclopedia, B.Lalthangliana, p.214-219). Chumi awmzia chu, 1852-ah a piang a, Vailian Vawi Hnihna 1871-72 (British Expedition) kum khan a lal tran a ni. Sipaiin kum 1896-a a khua Tlaikuang an halsak avanga a chhehvel khuaa an pem darh khan a thren chu Khawbungah an lut a ni. Chung lai chuan  Khawbung hi a lo awm tawh tihna a ni.  Khawbung an luah kum za tlinna Zabili chu kum 2003 khan a khaw mite chuan an hmang a, kum 1893 atrangin mei mit loin an luah tawh tih an pawm tihna a ni.
Sawi dan dang leh chu, Vailen-2 laia Sailo lal Kairuman Brritish sipaiho dawrtu bera a hman chu pa fing le vengva, Saptrawng leh Hindisthani pawh thiam nial nual, a hming Chhunga a ni a, Hmar chi pêng Khawbung pahnama mi a ni. British sorkarin a lalna turin Khawbung tlang hi an pe a, he khaw lal kan hriat hmasa ber chu a ni. Chung laia  an dâr hla pakhat chu, “A khua pawh Khawbung, a lal pawh Khawbung, bung bawk, bung bung bawk, bung leh bawk” tih a ni. Chhunga fapa upa ber chu Khawbunga piang H.K.Dohnuna (Hmar Khawbung Dohnuna) a ni a, baptisma a channa lehkhaah chuan April 17, 1884 a piang a ni a, Salvation Army Brigadier Sapliana erawh chuan kum 1885-a piang niin a chhinchhiah thung. (Hmar Khawbung Dohnuna by Lala Khawbung. Unpublished). H.K. Dohnuna chu Khawbung atrangin Aizawlah a pêm thla a, Kulikawnah chung laia Aizawla dawr lian ber leh burip ber a siam a, 1912 lai pawh khan HK Dohnuna & Sons a dawrah a tar kuau tawh a ni. Mizorama chhungkaw hausaa sawi Pachhunga & Sons hi ama siam len a ni. June 17, 1931 khan Lakhipurah a thi a, a fapate zinga hriat lar ber chu H.K.Bawichhuaka (1912-1985) kha a ni. Dohnuna khan bawih tam tak cheng sawmli pe-in a chhuah a, chung zinga mi chu Mizorama ran daktor hmasa ber P.S.Dahrawka, ‘Mizo Thawnthu’ buatsaihtu kha a ni. Dohnuna chanchin chiang lehzuala hre duh chuan Zoram Khawvel-6 ah a awm.
 Lungni loah tuman la lo ila, Zo hnahthlak hnam hrang hranga inchhalten inkona hminga kan hman leh min hmantir tâkte hi Luseiho min koh dan kan hman zui ta a ni ber a. Chung zinga mi chu ‘Hmar’ tih hming pawh hi a ni. Luseiho, abikin Sailo lalten an rawn nêk avanga hmar lam panho kha ‘Hmarho’ an tih avanga hnam hminga chhawm ta nia sawi hi a dik thawkhat hle awm e. Pahnam hminga inko thrin an nih avangin, Bengalihoin ‘Kuki’ an lo tih pawhin hnam hmingah an chhawm duh lo a. Thlang tla hmasa an nih avangin, 1900 vela Linguistic Survey an buatsaih lai pawh khan Zo hnahthlak dang chu Northern Chin, Central Chin leh Southern Chin-a an dah laiin, anniho an awm tawh si loh avangin, ‘Old Kukis’ tih hnuaiah an dah khawm a, chungho zinga Mizoram atranga pem hnuhnung berte chuan, Old Kuki an tih te zinga eng hnam pawh ni se, ‘Hmar’ tih hminga hriat leh koh an lo nih takna hi chu kum 1800 hnu lam, abikin 1850 bawr vel lai kha a ni mai thei. Chumi atranga chhut chuan, kum 1872-a lal tran Kairuma’n Khawbunga awm ho hnam hming zawt fiah tura mi a tirh thu leh tukluh bawiha an luh loh nana Hmar-hoin an hnam hming zêp an tum thu sawia awm hi thil awm theih a ni a, mahse tukluh bawihah an lut thu hi thil thleng tak tak a ni ang em tih erawh ngaihtuah tham a ni. 
A chhan enge? Sailo lal Kairuma’n Chhunga kha 1872-a rawn runtu British sipaiho be tura a mi hman ber a nih bakah, British sorkarin Khawbung tlang hi a lalna atana an pêk a nih  thu sawia awm hi thudik a nih chuan, Khawbung lal leh a khua leh tuite chu tukluh bawihah Kairuma khan a dah dawn em ni? Chumi chu zawhna chhan har tak a nih ka ring. Tin, Chhunga fapa H.K. Dohnuna’n bawih nihna atranga suma a lei chhuah, entirnan P.S.Dahrawka (Kaphnuna) te kha kan en chuan, pasal thra huaisen leh fing, Zakhênga tupa, Truanpuii leh Chhawrtui Neihlala thawnthua lang, Truanpuii te khua Khumzawl (Khawkhum?) a kum 1897-a piang, Pawih (Lai) hnama mi a ni a, a lei chhuah laia Khawbung lal nia sawi chu Lalbika Sailo a ni daih a ni (Mizo Hnam Puipate, 1994 by C.Vanlallawma, p.81).
Kan thu phawrh chhuah leh kan histawria hnuhma pawimawh leh chhinchhiah tlâk tam tak hi a inkungkaih thluah avangin, histawri kalkawnga ding Khawbung hi awlsam taka thlen mai theih a ni lo. Hlakungpui Mual phei chu eng thlawhna chak pawh hmanga thlen theih a ni lo. Lal Davida khan indo a chakna avang emaw leh a lalna avangin a thleng theih lo ang a, a hla phuah thiam avang erawh a thleng chiang ang. A fapa Solomona pawh a hausak vang emaw, nupui a ngah vang emaw leh a lal ropui vang emawin a thleng thei lo ang a, thu leh hla min hnutchhiahsak avang erawh a thleng ve chiang ang.

Khawbung Seminar
Delhi tlanga ka tih dan pangngaia thu leh hla hruibawna ka tal laiin Tv. Lalremruata Varte, ZOlife magazine neitu, ka rawngbawlpui, fa leh nau leh thrian leh a hming phû-a remruatpuitua ka neih chuan Aizawl atrangin mi rawn telefawn a. “October 18, 2012 hian Pachhhunga University College leh Mizo Hlakungpui Mual ten Khawbungah State Level Seminar on Patea, Damhauhva, L.Biakliana & Kaphleia’ an buatsaih dawn a, chutah chuan ka nu hriat reng nan lengkhawm zaia intihsiakna a awm dawn a, mi rawn hmanpui la kan duh a, Guest of Honour atan kan sawm che a, i lo kal hman ang em?” a ti a. Kei chuan, “Nikum Silver Jubilee-ah pawh khan min sawm a, mahse ka kal hman lo a. A huau huau ni hi VIP chanah ka dah deuh a, an lar chhuah ni a ni a, kal ve chuan tum rêng pawh ni loa kan lo hliah palh chang a awm thei a, chu chu pumpelh ka tum thrin a. A tak taka thu leh hla khawvel luh chilh tur a nih erawh chuan, mi an tam emaw tlem emaw thlu loin, kan hman loh chung pawha telh ka tum hram hram thrin a. Tin, i nu hriat reng nana i tih tum, lengkhawm zaia intihsiakna hi ka tuina zawng a ni a. A remchan chuan in khua, Khawdungseiah pawh zuk zin a, i pa ràl ka duh bawk a, ka lo kal ang e” ka ti a.
Tichuan, October 15, 2012 tuk hma takin Delhi chhuahsanin, Guwahati erpawta Indian Airport Authority-a ofisar hna thawk kan nau Rose Darpuii inah chawlh paha chawchhun tui tak ka fak hnuin thlawhna te chi-ah chuangin chawhnu dar thumah Lengpui-ah ka chuang lut leh ta a ni. A pangngaiin, Aizawl khawpuia thlenna nuam bera ka ruat, Ramhlun (North) a L.H.Thanga ‘Rimawi Rûn’ ah bawk ka thleng leh a. Zan lamah, Aizawl ka zin apianga chawhlui min kilpuitu, unaupa Zokailiana Khiangte, Zoram Khawvela-a kan thlarau chanpui inah zanriah kan kîl ho a. Ani inah lawi luh tawh hi chuan, Zoram khawvel anga ramri awm lo, kawlrawn chauh awmna khawvel a nih avangin, a seramu kan thŭr nghal a, Kana khuaa molawmte nuih ri ai daihin kan hlim ri a sosang zawk thrinin ka ring. Hetiang mi hi khawvelah hian tam ila chuan, kan awm khawmna apiang hi a taka Pathian ram a thlenna a ni ang a, dam man a awm ngawt ang. Khuanu hualin ngalfimin dam rawh se.

Aizawl-Khawbung
            October 17 tuk hma takah Khawbung panin kan thawk chhuak a. Vanneithlak takin kum 1966-67 a Sielmat Christian College-a lecturer ka nih laia ka zirtir Lianhmingthanga, a hnua P.L.Thanga tih a hriat lar, IAS ni tura ka hual leh lo ni ta, Mizoram Sorkar Planning Department-a Member-Secretary chuan Khawbungah ka zin dawn tih a lo hriatin leh a hma lawka airuah chen avanga kawng pawr nasatzia tur ngaihtuahin Bolero thar, driver nen a rawn tir a, a tilawmawmin mahni hotu hluite chawimawi leh duhsak dan a thiam kher mai. Kum 2003 February pawh khan North Eastern Council (NEC) Secretary a nih laiin NEC tranpuinain Hmarkhawlianah hlawk takin Pineapple Seminar min buatsaihpui a, Inaugural Address sawitu-ah min hmang a, chumi truma ka paper buatsaih ‘Kawngthruam Pawimawh’ (Lamthruom Poimaw) chu Zofate dam khawchhuahna tura heng lai hmun hi khăn pawimawh (strategic location) a nihzia an sawi apianga tun thlenga an lehkha leklam ber zinga mi a la ni. Kan nau Lalzar B.Sinate-an horticulture development lama nasa taka hma a lâkna hi chumi seminar rah chhuah kal zel, hnam dam khawchhuahna atana bulthrut pawimawh, hna taktling leh chhenfakawm a ni.
            Khawbung khaw miten an khaw mi emaw an tih fo, amah pawh inti Khawbung deuh mai, Lala Khobung hruai ngei ka tum kha Shillong-ah hna pawimawh a neih avangin a lo kal thei lo a, kal a kim lo tlat mai. Ani nena zin chu fiamthu nuihza sawiin ni lêngin a titi peih a, kawng kawi emaw, bumbo emaw, ruahsur emaw, ni sen sa emaw, a khù emaw khu lo emaw, engpawhin a titi zai hi a khawih buai loh rêng rĕng a, hriat loh hlànin kan kalna tur kan thleng hman zel. Kalkawng titawitu le tinuamtu a ni.  Mizoram dung leh vanga Zoram Khawvel ‘team’ kan zin kualnaah Hlakungpui Mual hi a kahpahin vawi hnih kan tlawh tawh a. Kan tlawh hmasak ber chuan a hmelhriatten, “Hei, a khaw neitupa a lo kal e!” an ti nak nak a, a inti neitu mai lo, a inti ‘champ’ a ni. Khawbung nena inzawm hian chanchin sawi tur pawh a ngah hle. Mut chhuah reh nan tlem han phawrh ila.
            Kum 1988-a Aizawl tlanga hna a zawm khan India rama tlangmi IAS hmasa ber J.C.Nampui, 1960-a Additional Deputy Commissioner a nih laia a pindan kha a luah a, kawngka chungah LALA KHOBUNG ADM (J) tih ziak a târ a. Pa pakhat hian a en vung vung a, tlangnêl takin a lut a, a hmel hriat mi a lo nih si loh avangin, makti takin, “A tu ber kha nge mawh i nih le?” a ti a. Amah kha tu nge ni zawk tih Lalan a zawh chuan ‘Khawbung’ khaw mi a lo ni reng.  Trum khat chu tlangval pakhat hi a Court-ah a lo lut a, “Pu, MNF returnee ka ni a, pawisa lakna turin ofisar-in min certify a ngai a, ofisar dang hriat ka neih si lo a, min certify rawh” a rawn ti ringawt a. Lala chun, “Ka hriat ngai pawh i ni si lo a” a han ti dêk dêk a, ani chuan, “Mahni khaw mite chu eng sawi set loa certify mai tur alawm” tiin a bauh. “Khawbung khaw mi ka nih hih” a la ti ta deuh deuh.
            Trum khat leh chu, an kawmchhak lawka Video Cassettee dawrah video film hawh turin a fate an kal a. Dawr neitu chuan’ “Tu hmingin nge?” tiin a zawt a, “Lala Khobung” an ti a. Ani chuan, “A, a hla êm mai. Khaw danga hawh kan phal lo” a ti a, kut ruakin an lo kir. Trum dang leh chu, medical check-up turin hospital-ah a intlar ve a, a hming ziakna lehkha a han pe chu, “Ka pu, nang i lo kalna a hla êm mai a, va lut hmasa rawh” an ti. A lehkhathawn tam tak chu Champhai Post Office lamah a kal a, chuta trang chuan an rawn redirect thrin. Trum khat pawh telegram hmanhmawh deuh mai ‘Lala Khobung, ADM (J), Aizawl’ tih chiang taka inziak siin Champhai Post Office-ah an thon daih a, anniin dakah by post-in an rawn thawn kir. A chang chuan an lehkha rawn redirect-ah pen tui senin, ‘Mihring hming” tiin an ziak kuau thrin.
            Khawbung zirlaite calendar siam, hraw taka KHAWBUNG STUDENTS’ UNION tih inziak chu a sitting room-ah a târ a. Manipur atranga lo zinten an hmuh chuan, “Khawbungho hian student union thleng in din a, Hmar atranga inlakhran in tum em ni?” tiin an zawt fo a ni. A thren phei chuan an zilhhau bawk. A thren leh chuan, “He pa hian an khaw hming a chhuang hle mai, a hming ziakna tawh phawtah a ziak telh zia” an ti.  Ani Lala phei chuan sawi se, Biate atranga Khawbung kalkawng, Khawchhak Tuipui pana a kual theih ang bera chhuka chhoh leh hi a lêt tam takin thleh belh pawh ni se, kalkawngin a daih chuang lo ang.
            Khawbung neitupa lo kal loh mah se, ani tluk deuh hiala trawng peih le heng lai ram chinchang hre em em, Khawbung mi, zirtirtu penson leh Aizawla cheng ta H.Roênga kan zingah a lo tel ve a, keimahni team O.P (Dr.C.Lalawmpuia Vanchiau Ph.D) leh H. Vanlalsiama te nen kan thawh ve ngai loin, Sialsuk dai hmun nuam takah chawchhun kan fak hnuin, Dr. J.V.Hluna hruai, Pachhunga University College-a zirlai bus hniha khat nen inzuiin, tlai dar li vêlah Zoram khawvela Hlakungpui Mual (Poets’ Square) awm chhun innghahna Khawbung chu dam takin kan thleng ta a ni. He tah hian Part 1 chu kan titawp rih ang a, hun remchang hmasa berah, kan thupuiah kan bung tawh dawn a ni. (December 1, 2012, Delhi)


No comments:

Post a Comment